“ Op het indrukwekkende berkenhouten kruis stond zijn naam”

8 november 1944
De Amerikaanse luchtmacht Kapitein Earl Fryer, gevechtspiloot, begon aan zijn 200ste missie in zijn Mustang gevechtsvliegtuig, genaamd "Spunktown". Hij vloog vanuit een luchtvaartterrein in het zuiden van Nederland. Hij was de commandant van twee squadrons, die boven het Duitse bezette gebied opereerden, precisiebombardementen uitvoerden en vijandelijke doelen neerschoten. De Spunktown droeg negen hakenkruizen aan zijn kant, wat negen succesvolle treffers op de vijand betekende.

2/ lth Huey R. Coward rapporteerde: "Op 8 november 1944 vloog ik naast kapitein Fryer op het moment dat hij werd geraakt. We gingen door de wolken om een trein in het gebied tussen Osnabruck en Hannover om ongeveer 11.50 uur te beschieten. Toen we ons losmaakten van de trein kwam erv een lange pluim van wat leek op koelvloeistof uit het vliegtuig van de kapitein. Na ongeveer twee minuten stopte dit en Kapitein. Fryer meldde dat hij de koers zette voor 270 graden en op weg was naar huis. Ik zag toen een andere trein aan onze linkerkant op ongeveer 2 mijl en vroeg toestemming om het te gaan bestoken. Kapitein. Fryer zei om door te gaan. We hebben de locomotief vernietigd en geprobeerd om de kapitein te vinden. We konden hem niet vinden. Wij hielden de vaste koers van 270 graden. Rond 12.20 of 12.25 hoorden we kapitein. Fryer belde en zei dat hij het vliegtuig verliet en zijn vrouw te vertellen dat hij in orde was. Ik geloof dat hij veilig in Nederland is gekomen."
Helaas was er geen redding voor de kapitein. Fryer maakte een mislukte landing die ongeveer zo gegaan zal zijn : De Amerikaans piloot wist dat hij niet al te lang kon wachten met springen. Hij moest zijn vliegtuig verlaten wilde hij een kans op overleven hebben. In de verte zag hij een zilverachtig lint dat door het landschap slingerde. De Rijn! De overkant van deze rivier betekende vrijheid, wist Fryer. Nog even! De Mustang verloor snel hoogte. Hij moest springen!

Kapitein Fryer werd geclassificeerd als vermist in actie, zonder locatie en een jaar later werd hij automatisch dood verklaard.

Amerika. Ruim een jaar later. 1945

Edna draaide de verkreukte enveloppe om en om in haar handen. Nederland? Ze kende niemand in Nederland. Maar toch. De brief was duidelijk geadresseerd aan Mr. and Mrs. Fryer. Kon het zijn dat de brief informatie bevatte over haar zoon Earl? Beter nog. Kon het een bericht van Earl zijn? Zijn laatste brief was gedateerd op 24 september 1944. Hij schreef daarin dat hij verwachtte snel thuis te zijn.Dat hij eenmaal thuis, van plan was op konijnenjacht te gaan. Het laatste nieuws dat zij hoorde over haar zoon was dat hij met zijn squadron vanuit Duitsland op weg naar de thuisbasis in Engeland het radiobericht aan zijn maten had gegeven waarin hij zei motorpech te hebben. Hij had vermeld te moeten springen. ‘Ik geloof dat hij Holland heeft bereikt voordat hij is gesprongen’, vertelden zijn maten. Ze had het gelezen in een rapport. Natuurlijk, besloot Edna na het lezen van het rapport. Earl was uit het vliegtuig gesprongen en zocht via de Hollandse ondergrondse zijn weg terug. Zelf nadat het Oorlogs Departement hem precies een jaar na zijn verdwijning doodverklaarde, bleef zij vasthouden aan dit besluit. En nu. Na al die tijd. Een brief uit Holland! Met trillende handen en hoop in haar hart opende Edna de enveloppe.

‘Beste meneer en mevrouw Fryer’, begon de brief.

Het is niet eenvoudig u dit te vertellen, maar ik moet. Met Kerst 1944 keerden mijn verloofde en ik terug naar Renkum, Holland, - onze families waren geëvacueerd naar Ede - met de opdracht dat we huishoudelijke dingen konden ophalen die wij achtergelaten hadden. Het was ongebruikelijk stil die Kerstdagen, ook het weer. Mistig! Aan beide zijde (tussen de Engelse en Duitse lijn) geen kanongeschut. Het was erg mysterieus en angstaanjagend stil in de bossen. Plotseling ontdekten we een neergestort vliegtuig. Eerst de motor en de cockpit. Ongeveer dertig meter verderop de vleugels met ingetrokken wielen. Naast de cockpit zagen we een graf met een prachtig kruis gemaakt van berkenhout. Daarop de naam Capt. E. R. Fryer en een datum. Uitgesneden door een bekwaam vakman. Wij geloven dat dit door een Duitser is gedaan omdat alle inwoners uit deze omgeving waren geëvacueerd op last van de Duitsers. In de onmiddellijke omgeving vonden we de rest van het vliegtuig met papieren waarop de naam en legernummer. Na de bevrijding probeerden we het adres van de commandant van het neergestorte vliegtuig te achterhalen en schreven naar het Oorlogs Departement in uw land. Zij gaven ons uw adres. Wij sturen u foto’s van de plaats waar uw zoon was begraven op het landgoed van een geëvacueerd sanatorium voor tuberculose patiënten en van waar de stukken van zijn vliegtuig lagen. Ik nam een tachometer en een parachute zitkussen mee van het vliegtuig. Deze zal ik u toesturen.’

Edna zonk op haar knieën. Eindelijk wist ze het. Tranen van pijn en bevrijding stroomden over haar gezicht. Haar dagelijkse gebeden dat iemand hun nieuws zou geven over hun zoon, waren beantwoord.

Henk van den Brink was degene die de brief destijds schreef. Al jarenlang met zijn toenmalige verloofde getrouwd, mocht ik hen als echtpaar over het voorval interviewen.  Beiden konden hun ontdekking niet vergeten, wat ze zagen bleef hen op het netvlies. Jaren later konden ze er nog stil van zijn. Er ontstond een blijvend warm contact tussen de Amerikaanse familie Fryer en de Hollandse familie Van den Brink. ,,We hebben al aardig wat leden van de familie Fryer op bezoek gehad”, vertelde het echtpaar “Het was erg indrukwekkend. Hiermee bedoelen we vooral de manier waarop Earl begraven was”. Het echtpaar heeft nooit begrepen waarom dat prachtige houten kruis verdween. Nadat het graf leeg was en de resten van het vliegtuig geruimd, verscheen er een potsierlijk kruis. ,,Dit was maar voor een foto in de krant”, meende de Wageningse H. v.d. Brink. ,,Het berkenhouten kruis was schitterend. Het maakte een grote indruk op me.Een soortgelijk kruis vind je niet.Ik ben echt van mening dat Earl begraven is door Duitsers. En dat terwijl er op het vliegtuig negen swastika’s (hakenkruizen) stonden. Bij de ontdekking van het vliegtuig verwarde ons die hakenkruizen. Later werd ons verteld dat iedere keer als de piloot van zo een Amerikaans vliegtuig een Duits vliegtuig neer haalde, hij een swastika op het vliegtuig kreeg. Het wrak en het graf lagen op een plaats op Oranje Nassau’s Oord. Achter de boswachterwoning ongeveer. Earl moet geprobeerd hebben de veilige overkant van de Rijn te halen en is waarschijnlijk daardoor te laat gesprongen. Hij had elk bot wat breken kan gebroken”.

Ironisch genoeg om te vermelden is het feit dat Earl’s squadron luchtbijstand aangeboden had bij de

1st. Britse Airborne’s sprong in Arnhem gedurende Market-Garden op 17 september 1944. Een kleine zeven weken later probeerde de Amerikaanse piloot wanhopig de veiligheid van deze groep te vinden. Ongeveer 2½ kilometer ervoor verongelukte hij.

Na de bevrijding werden zijn stoffelijke resten naar Amerika overgebracht en begraven op de Union Cemetery in Engelandville, dicht bij zijn geliefden.